|
Editouriau
dóu mes de setèmbre
En Catalougno
S’entourna à l’escolo.
Es ço que se dis la tradiciounalamen
la rintrado. Emai intressian plus, pèr la maje-part
de nous-autre dins lis escolo, rèsto la fin di
vacanço d’estiéu, s’anan tourna
bouta au travai. Pèr li militant que volon sauva
la lengo, l’obro es toujour aqui. Lou pan sus la
cledo es vengu un pau dur, mai lou fau bèn enfourna.
Nous fau reprene la moubilisacioun que faguè flòri
au mes de mars. Se sabian pas en quau s’adreissa à Beziés
fàci à-n-un gouvèr finissant, aro
couneissèn li nouvèu mèstre dóu
païs.
S’es pas parié, es lou reciproque, mai que fai! Avèn,
amoundaut, un presidènt de la Republico tout nòu e un fube
de deputa frescamen re-elegi.
Li fau avisa que sian toujour aqui. Li Gouvèr passon, lis elegit
viron camiso, mai nautre boulegan pas.
Adounc anan coumença pèr ié ramenta nòsti
revendicacioun priouritàri. |
|
- La moudificacioun de l’article 2 de la Coustitucioun, aquel article
qu’a escafa li lengo regiounalo pèr recounèisse qu’uno
souleto lengo en Franço, lou franchimand rèsto uno vergougno.
- La meso en aplicacioun de la Charto Éuroupenco di lengo e culturo
minouritàri. Emai siguèsse estado signado lou 7 de mai
1999, l’Estat francés se garço bèn de la rèndre
efeitivo. Empacho pas lou nouvèu presidènt de brama que
fau èstre éuroupen, sauva l’istitucioun éuroupenco,
quand pèr darrié, cauco dóu pèd li decisioun
preso pèr lou Counsèu de l’Éuropo pèr
sauva li lengo regiounalo.
- Un estatut óuficiau pèr li lengo regiounalo de Franço
dins un encastre bèn defini de sauvo-gardo d’aquéu
patrimòni lenguisti.
- Lou soustèn à l’ensignamen di lengo regiounalo
is escolo.
- Lou soustèn à la creacioun souto tóuti si formo
en lengo regiounalo.
À l’ouro d’aro, semblarié que lou vice-presidènt
dóu Counsèu Regiounau di Pirenèu-Atlanti, Mas Brisson, qu’es
tambèn à la tèsto de l’Oufice Publi de la Lengo Basco,
siguèsse à mand de faire presenta pèr de deputa un tèste
sus li lengo regiounalo reprenènt d’en proumié lis article
de la Charto Éuroupenco counforme à la Coustitucioun. Lou deputa éuroupen
Alan Lamassoure butarié tambèn à la rodo.
Saupre se lou nouvèu presidènt de la Republico e sa Court
acetaran, estènt que lou rèire-candidat se disié contre
la ratificacioun de la Charto Éuroupenco di lengo regiounalo.
Basto ! Sian mai parti pèr rena…
|
Bernat
Giély
|
|
|
|
Catalan,
de luen, O fraire !
900 persouno an participa à la XXenco Poujado
au Port de Salau
Lou dimenche 5 d’avoust, pèr l’amista óucitanò-catalano, à l’óucasioun
dóu 20en anniversàri de la Poujado à Port
de Salau, lou bon tèms a afavouri la presènci de
mai de 900 persouno à Port de Salau que durant vint an lou
CAOC a ourganisa ambé la coulabouracioun d’àutris
entita d’Oc e catalano. Mai pèr arriba à-n-aquest
noumbre d’assistant, fuguè la dificulta d’acès,
que pèr lou coustat catalan falié pouja quasimen
uno ouro e pèr lou coustat francés tres ouro.
Acò se faguè ambé la mountado di bandiero óucitano
e catalano pèr li dous presidènt dóu CAOC,
Pèire Pessemesse e Enric Garriga Trullols acoumpagna di
cant dis inne respectiéu. Au finau de cade cant, li Trabucaire
de Gràci fasien de gràndi salvo ambé si
trabuc.
|
|
|
Enric
Garriga legiguè lou message dóu Presidènt
dóu Parlamen de Catalougno, Ernest Benach.
Es de nouta tambèn d’àutri participant coume
tres di valado óucitano d'Itàli.
Dounèron la benvengudo lou conse de l’Alt Àneu,
Josep Constansa, e pèr la partido óucitano Julian
Souquet, conse d’Erce e counseié generau de l’Ariejo.
Pièi an parla Jòrdi Carrera pèr li Catalan
e Annie Rieu que faguèron un oumenage poustume à Crestian
Duthil que poujè à Salau durant 19 an e que partiguè au
mes de mai, escracha pèr uno veituro.
Li 7 trabucaire de Gràci faguèron sèt salvo
en soun ounour, que representavon li sèt païs d’Oc,
que defendié tant e qu’estimavo.
En seguido, parlèron Pèire Pessemesse presidènt
de CAOC óucitan e Enric Garriga Trullols presidènt
de CAOC catalan.
Se partagè pièi pèr tóuti lou froumage óucitan
e lou vin catalan.
I’avié 10 musician mescla qu’acompagnèron
li cant dis inne e d’àutri cansoun coume l’Immourtalo
(Camina).
Après lou dina se faguè li danso amb uno grando participacioun à l’entour
di bandiero plantado sus de grand pau au mitan dóu Port.
Se faguè, pièi, uno grando fotò de famiho
ambé la majourita dis assistant que quàuquis-un pamens
s’èron adeja esparpaia e que douno l’idèio
de la grando presènci coumparado amb lis annado passado.
Lou Cant dis Adiéu fourmè un ciéucle grand
jamai mai vist.
Lou soulèu e la calour marquèron un grand countraste
amb l’an d’avans que faguè forço fre.
La fèsto de l’amista de Salau faguè veni de
gènt d’en pertout. Subre-tout la presènci araneso
se noutè.
Es esta tout uno sourtido sènso ges de comparesoun, atipic
e sènso parié.
|
|
Enric
Garriga Trullols : Presidènt dóu CAOC
|
Tros
dóu discours dóu presidènt Trullols
:
Sian, óucitan
e catalan, en situacioun diferènto mai tóuti sian
amenaça pèr un proucès de destrucioun implacablo
que menon lis estat espagnòu e francés, qu’an
un alia pouderous, qu’avèn pas: lou tèms.
Acò es vrai. Acò es uno grando verita. Lou tèms
jogo contro nous-autre.
Sabès tóuti que l’Estatut d’Autonoumìo
de Catalougno de 1979 tardè 27 an pèr la siéuno aplicacioun
coumplèto e, avans d’acaba, n’avèn fa un nouvèu
qu’aura tambèn de passa un periode de 25 an pèr èstre
aplica en la siéuno toutalita.
Sabès tóuti que l’Estat francés signè la
Charto di Lengo Minoritàri mai jamai l’a ratificado. Passo
lou tèms.
Sabès que la lèi Deixonne fuguè aprouvado lou 11 de
janvié de 1951 e coumencè de s'aplica 24 an après,
en 1975. L’Estat francés es pas preissa.
Sabès que lou nouvèl Estatut d’Autounoumìo de
Catalougno dis que l’óucitan es óuficiau en Catalougno
touto. Mai l’aplicacioun metra un minimun de 4 an.
Sabès tóuti qu’un remèdi aplica rapidamen pòu
sauva la vido. Lou meme remèdi aplica vint, trento, quaranto an
après sèr de res. Lou malaut es mort.
Lucha contro lou tèms e contro l’Estat en meme tèms
es forço dificile.
Lou camin de la liberta passo pèr avé un Estat propre dins
Europo. Passo pas pèr Madrid ni pèr Paris.
Sabès tóuti que lou camin de la liberta dis omes passavo
pèr li port d’aquésti mountagno.
Voulèn aro que lou Port de Salau siegue lou Pòrt de la salvacioun
di pople, lou nouvèu camin de la liberta.
CAOC
- Cercle d'Agermanament Occitano Català - Hotel d'Entitats
- Providència, 42 08024 Barcilouno- Tel. 93.284.36.34
- www.caoc.cat
|
|
|