Pajo d'acuei
Presentacioun en francés
Catalogue dis edicioun
Editouriau dóu mes
  Mescladisso d'archiéu Mescladisso d'archiéu
diciounàri en ligno
Countat
 

Editouriau dóu mes de nouvèmbre 2025

 

Digo-lou !

Lengo regiounalo silenciouso
en Educaciounnaciounalo

Couquin de sort, vuei, lou mounde de la poulitico vai e vèn e viro…

Lou proumié menistre que poudié ajuda à la respelido di lengo regiounalo, Francés Bayrou a garça soun camp, pièi à-de-rèng coume à Jounquiero quand danson, arribèron li demissiounàri Michèu Barnier e Sebastian Lecornu, mai aquéu darnié es esta remés à sa plaço pèr lou presidènt de la Republico en manco de candidat pèr teni aquéu poste dins l’estat catastroufique dis istitucioun e subre-tout di finanço publico.
Segur lou gouvernamen es entrepacha, mai n’es parié pèr l’Assemblado Naciounalo ounte li chicanarié fan mirando.
Se li deputa arribon pas à s’entèndre pèr la bono marcho dóu païs, soun de bono entendudo pèr se pas faire rauba sa cadiero que volon garda riboun-ribagno pèr douna velo à tout vènt e parla de babord à tribord de la bèn-estanço de soun partit. Qu’enchau s’escounton pas la voues dóu pople, d’assetoun coume de rèi se dison toujour demoucrato. Riscon pas rèn, t’an un presidènt de la Republico rebuta pèr lou pople francés que vòu pas parti, coume se disié à passa tèms : a pas proun fa de cagado, restara sus soun quèli enjusqu’au bout, de cap en cimo.
Bon, fau faire em’ acò, e arresta la critico, i’a pas que de marrit bougre en poulitico.
Mai pèr nous-autre, sian toujour à reclama la sauvo-gardo di lengo regiounalo, esperant toujour la ratificacioun de la Charto éuroupenco que Moussu Macron a pas vougu signa, mai subre-tout l’ensignamen óubligatòri de la lengo istourico de chasco regioun de Franço.
Aqui mai la mitraio republicano es estado ouperaciounalo. Pèr li Corse que voulien lou bilenguisme, lou Counsèu d’Estat a di de noun, estimant que resulto de la Coustitucioun que “ li particulié podon pas se prevalé dins si relacioun emé l’amenistracioun e li service public, d’un dre d’usage d’uno lengo autro que lou francés ”.
L’article 2 de la Coustitucioun es bèn ferrouia, la lengo de la Republico es lou francés.
 
L’aplicacioun de la lèi pauso encaro un proublèmo en Nouvello Caledounìo, l’Agènci de desvouloupamen de la culturo Kanak vòu garda la poussibleta d’un usage lenguistique quoutidian e crea li coundicioun d’uno preservacioun patrimounialo di lengo Kanak, mai li negouciacioun soun encaro  en cours.
Boudiéu ! coume toujour li baile dóu Gourvernamen nous diran qu’an d’àutri sujèt mai impourtant à trata que de reviscoula nòsti patoues vieianchoun, e soun ensignamen pòu espera…
Espèro qu’esperas, segur au Menistèri de l’Educacioun naciounalo ié van bon trin, en 3 an, s’es vist passa 7 menistre…
T’an trouba autro causo mai priouritàri que li lengo regiounalo, d’efèt pèr aquelo rintrado 2025, l’educacioun s’interèsso à la vido afeitivo. La seissualita au coulège e au licèu es devengudo uno disciplino à part entiero.
Emai, lou mes passa, t’an aganta quicon de mai tihous que pamens li lengo regiounalo déuran aplica, lou Counsèu superiour de l’educacioun a decida de desbatisa lou noum di vacanço escoulàri, i’aura plus de vacanço de Pasco, mai de coungié de printèms, parié li vacanço de la Toussant soun de vacanço d’autouno e bèn segur Nouvè passo en ivèr.
L’encauso d’acò sarié l’ideoulougìo laïcisto de la noblo Educacioun naciounalo que vòu countourroula l’espàci public e relega la religioun catoulico dins l’esfèro privado.

Aro, faudrié dounc desbateja li noum di fèsto tradiciounalo e bèn noun ! diren toujour en lengo nostro nòsti prouvèrbi e ditoun sus li fèsto de l’an :

Calèndo au jo, Pasco au fiò. De Pasco à Pandecousto lou dessèr es un crousto. etc. etc.  

 

Bernat Giély

 

Editouriau dóu mes de abriéu 2025

Site nostre :
prouvenco-aro.com
cieldoc.com
Nosto adrèisso eleitrounico :
lou.journau@prouvenco-aro.com

 

 
Mescladisso d'archiéu Mescladisso d'archiéu
 
Se voulès vous abouna escriéure à :
 
"Prouvènço d'aro", "Flora pargue", Bast.D, 64, traverso Paul, 13008 Marsiho.
 
Se voulès d'en proumié counèisse "Prouvènço d'aro", li tres darnié numerò vous saran manda à gratis, basto pèr acò de nous baia voste noum e vosto adrèisso :
Nosto adrèisso eleitrounico : lou. journau@prouvenco-aro.com
Prouvènço d'aro, 18 carriero de Beyrouth, 13009 Marseille.
 
Pajo d'acuei Presentacioun en francés Catalogue dis edicioun Editouriau dóu mes Mescladisso d'archieu diciounàri en ligno Countat